“Ik ben er trots op dat wij iets waardevols kunnen toevoegen aan het leven van mensen.”

Interview en tekst door Wendy van Schie van TekstWerk(t)

70 jaar al is AM match actief in de sociale werkvoorziening in de regio Amstelland en Meerlanden. Zo’n 700 mensen met een arbeidsbeperking zijn momenteel actief in een passende werkomgeving, dankzij de bemiddeling van AM match, in samenwerking met de gemeenten Aalsmeer, Amstelveen, Haarlemmermeer, Ouder-Amstel en Uithoorn. Directeur Lex Vonk vertelt waarom AM match zo succesvol is in deze complexe vorm van arbeidsbemiddeling.

Zo’n 25 jaar werkte Lex Vonk bij de Rabobank, waarvan twaalf jaar in de regio Amstelland en Meerlanden. De Rabobank staat van oudsher bekend als maatschappelijk betrokken bank. “Dat heeft mij altijd aangesproken. Ik prijs mezelf gelukkig dat ik gezond ben, dat ik een goed stel hersens heb en dat mijn ouders me konden laten studeren. Het gaat me voor de wind en dat is best bijzonder; veel mensen hebben het veel moeilijker. Daarom heb ik me naast mijn werk altijd ingezet om iets voor anderen te betekenen. Toen kwam in 2017 deze functie vrij en hierin komt eigenlijk alles samen wat mij aanspreekt. Het is een klein, zelfstandig bedrijf en je kunt iets betekenen voor mensen, die niet zo makkelijk mee kunnen komen in de samenleving. Uit onderzoek is gebleken dat het hebben van werk leidt tot levensgeluk. Ik ben er trots op dat wij iets waardevols kunnen toevoegen aan het leven van mensen. Mensen met een beperking hebben een dikkere handleiding. Wij leren werkgevers die handleiding te lezen en deze werknemers bij te staan, zodat ze kunnen bijdragen aan het succes van de onderneming.”

AM match: 70 jaar kennis en ervaring

In de jaren na de Tweede Wereldoorlog, de jaren van Drees en de AOW, ontstond ook de visie dat het goed zou zijn als mensen met een beperking aan het werk zouden kunnen gaan. De overheid heeft er toen voor gekozen om voor deze mensen sociale werkplaatsen te stichten. Zo ontstond in 1951 De Schutse in Hoofddorp en ook andere gemeenten in de regio richtten sociale werkplaatsen in. In de jaren 70 hebben gemeenten in Amstelland en de Meerlanden deze werkplaatsen samengevoegd tot de WAM, wat later de AM Groep werd.

Met de introductie van de Participatiewet in 2015 veranderde de naam in AM match. “De Participatiewet is erop gericht om mensen met een beperking zo veel mogelijk bij reguliere werkgevers in dienst te laten treden. Dat was voor ons niet nieuw. Al rond 2000 waren wij vanuit deze gedachte begonnen met het detacheren van onze mensen, als zij daar aan toe waren. Zij werden daarbij begeleid door een jobcoach. De Participatiewet heeft ongeveer hetzelfde principe, alleen gaat het niet om detachering, maar om een direct dienstverband bij de werkgever. Het kost altijd veel tijd en vraagt veel aandacht, maar we merken steeds weer dat werkgevers best bereid zijn die te investeren. Ook zij willen graag hun maatschappelijke rol pakken, omdat ze zich realiseren wat het voor mensen met een arbeidsbeperking betekent, om aan het werk te kunnen.”

Gemiddeld zijn er momenteel ongeveer 700 mensen bij of via AM match aan het werk. "Zo’n 550 van hen werken bij werkgevers in de regio. Per jaar nemen wij afscheid van dertig à veertig mensen: zij zijn dan zo goed ingeburgerd bij hun werkgever, dat onze begeleiding niet meer nodig is. De andere 150 werken beschut. Zij werken onder intensieve begeleiding op een van onze locaties. Natuurlijk houden we in de gaten of zij er wellicht aan toe zijn om ook ‘naar buiten’ te gaan.”

6-weekse 'fit naar werk' training voor nieuwe kandidaten

Alle kandidaten worden bij AM match aangemeld via de gemeenten. “Ze starten met een training van zes weken: vijftien uur per week, verdeeld over drie dagdelen, in groepen van circa tien mensen. Tijdens de training leren ze zichzelf kennen en bouwen ze zelfvertrouwen op: wat kan ik wel en wat niet, wat vind ik leuk, waar word ik blij van. Wij leren tegelijkertijd deze kandidaten kennen en we doen er alles aan om het waakvlammetje aan te krijgen, ze enthousiast te maken. Onze trainers zijn daar ongelooflijk goed in! Tegelijkertijd leren we ze de werknemersvaardigheden. Tegen het eind van de training hebben we een goed beeld en gaan onze matchers zoeken naar vacatures. Het allerbelangrijkste is werk te vinden dat past bij de kandidaten. Sommige mensen moeten misschien eerst nog wat werkervaring opdoen. Dat kan in onze locaties of bij een van onze partners. We hebben een groot netwerk opgebouwd van werkgevers die onze kandidaten graag die kans willen bieden.”

Het hebben van werk is fantastisch voor iedereen, op voorwaarde dat het werk past bij de persoon, zegt Lex. “We zoeken in alle richtingen en hebben bijvoorbeeld kandidaten geplaatst in de zorg, kinderopvang, het onderwijs en voor licht technisch werk, productiewerk enz. Over het algemeen gaat het om werk waar geen al te hoge opleiding voor nodig is.” De matchers praten met potentiële werkgevers over vacatures, maar ook over het samenstellen van een passende functie. “We noemen dat jobcarving of functiecreatie. Soms kun je bijkomende werkzaamheden van andere medewerkers samenvoegen tot een nieuwe, passende functie voor onze kandidaat, waardoor de medewerkers volledig beschikbaar zijn voor hun eigen taken.” De matchers zijn ook aanwezig bij het eerste sollicitatiegesprek, dat voor de kandidaat (en vaak ook voor de werkgever!) altijd behoorlijk spannend is. Bij twijfel is een proefplaatsing mogelijk.

Veel kennis en ervaring en ‘met liefde sturen’

Is de match tot stand gekomen, dan gaat de nieuwe medewerker aan de slag en komt hij/zij onder de hoede van een jobcoach van AM match. De jobcoach is ook het aanspreekpunt voor de werkgever. “Als er bij een werkgever al meerdere kandidaten van ons werken, dan hebben zij meestal allemaal dezelfde jobcoach. Dat is voor de werkgever wel zo makkelijk.” Hoe vaak er contact is, verschilt per kandidaat. In ieder geval komt de jobcoach eenmaal per jaar langs om de loonwaarde te bepalen.

Jobcoach bij AM match word je niet zomaar. “Ons team van jobcoaches is momenteel elf man/vrouw sterk. Zij hebben allemaal de Post-HBO-opleiding gedaan en veel ervaring. Ze weten alles van de wet- en regelgeving op dit gebied, inclusief subsidiemogelijkheden en andere financiële regelingen. Ze hebben geleerd om te gaan met de beperkingen van de kandidaten. Ze zijn flexibel, want zijn altijd oproepbaar, en spreken de taal van de ondernemer. Met de werknemers bouwen ze een vertrouwensband op en ze zijn in staat om, zoals ik het noem, ze ‘met liefde te sturen’. We werken hier allemaal vanuit passie en er is ongelooflijk veel kennis aanwezig.”

Waarom meedoen met Onbekend Talent?

Lex Vonk werkt graag mee aan het initiatief Onbekend Talent. “Ons belangrijkste doel is om mensen een-op-een te koppelen aan een werkgever. We komen wekelijks bij elkaar om alle beschikbare vacatures te bespreken en te overleggen welke kandidaten waarvoor in aanmerking kunnen komen. Maar we hebben al een tijd het idee dat het slimmer en efficiënter moet kunnen. Onbekend Talent biedt die mogelijkheid, want het is natuurlijk niet zo dat we onze mensen alleen willen plaatsen in Aalsmeer, Amstelveen, Haarlemmermeer, Ouder-Amstel en Uithoorn, de gemeenten waar wij actief zijn. In de omringende regio’s zijn vast ook interessante werkgevers. Andersom hebben wij misschien heel interessante kandidaten voor werkgevers buiten onze regio. Onbekend Talent maakt dat op een laagdrempelige manier zichtbaar.”